| Regio: | Arusha, Dodoma, Mwanza |
| Periode: | 2022-2026 |
| Project partners: | Arusha Urban Water Supply and Sanitation Authority (AUWSA), Dodoma Urban Water Supply and Sanitation Authority (DUWASA), Mwanza Urban Water Supply and Sanitation Authority (MWAUWASA) |
| Donor: | WaterWorX program by Ministry of Foreign Affairs |
VEI is verantwoordelijk voor het Water Operator Partnership in Arusha, Dodoma en Mwanza, onder de paraplu van het WaterWorX-programma. Het WWX-programma wil bijdragen aan duurzame toegang tot veilig drinkwater en sanitaire voorzieningen voor 10 miljoen mensen in de wereld in 2030. WWX wordt medegefinancierd door het Ministerie van Buitenlandse Zaken van Nederland en 10 Nederlandse waterbedrijven. Het programma beoogt de technische en financiële duurzaamheid van waterbedrijven te verbeteren door middel van WOP's. De ambitie van het partnerschap is om nutsbedrijven in staat te stellen grootschalige investeringen aan te trekken en te beheren.
WOP Arusha
Arusha ligt in de schaduw van Mount Meru, in de noordelijke hooglanden van Tanzania, in een groene en vruchtbare omgeving. De stad is voor haar watervoorziening grotendeels afhankelijk van grondwater (ongeveer 75%) en water van de vulkanische Mount Meru. Onlangs zijn de beschikbare grondwatervoorraden sterk uitgebreid door de uitvoering van een door de AfdB gefinancierd investeringsprogramma. Hierdoor is er voldoende water beschikbaar voor Arusha, maar zijn er ook enkele uitdagingen voor het nutsbedrijf.
VEI en AUWSA werken sinds 2018 samen en zijn in 2022 de tweede fase van hun WWX WOP ingegaan. Deze fase bouwt voort op de resultaten van fase 1 om de veilige en zekere watervoorziening voor iedereen in Arusha verder te versterken. Vier van de werkgebieden binnen dit WOP worden hieronder uitgelicht.
Vermindering van onbetaald water
Als een van de oudste waterbedrijven in Tanzania is het AUWSA-netwerk verouderd en steeds vatbaarder voor barsten en lekken. Gecombineerd met de drinkwaterproductie is het onbetaalde water hoog. Door online GIS en hydraulische modellering toe te passen, wordt het netwerk beter begrepen. Rapportage over lekkages levert waardevolle informatie op over de kwaliteit van het potentieel voor herstel en reparatie van het netwerk. Ook commerciële verliezen worden aangepakt, bijvoorbeeld door watermeters te vervangen.
Verbetering van de waterkwaliteit
Door de vulkanische bodem bevat het grondwater in Arusha (en de rest van de East African Rift Valley, EARV) grote hoeveelheden fluoride. Hoewel dit bij lage concentraties gunstig is, veroorzaakt het bij hogere concentraties aanzienlijke nadelige gevolgen voor de gezondheid (bijvoorbeeld fluorose van tanden en skelet, neurologisch effect). In de WOP wordt met succes een proefinstallatie voor defluoridering geëxploiteerd. In fase 2 wordt gewerkt aan de volledige toepassing van deze technologie. Dit zou niet alleen de volksgezondheid in Arusha sterk verbeteren, maar ook als voorbeeld dienen voor het hele EARV en daarbuiten.
Water en sanitaire voorzieningen voor iedereen
Nadat VEI in fase 1 een pro-poor strategie voor nieuwe aansluitingen heeft uitgevoerd, zal deze aanpak in fase 2 worden voortgezet, met de nadruk op duurzaamheid. Verder willen we School WASH voorzieningen realiseren op 30 overheidsscholen in Arusha Urban, waardoor tienduizenden schoolkinderen veilig en schoon water en sanitaire voorzieningen krijgen.
Productie vermogensbeheer
Als onderdeel van het door de AfdB gefinancierde project om de waterproductie-infrastructuur uit te breiden, zijn de afgelopen jaren veel nieuwe productie- en distributiemiddelen operationeel geworden. De implementatie van asset management-denken en instrumenten om daarbij te helpen is daarom essentieel om onnodige uitval van materiaal en apparatuur te voorkomen. Een ander aandachtspunt is de verbetering van de energie-efficiëntie. Er zal een energie-audit worden uitgevoerd om reductiemaatregelen vast te stellen en de energiekosten voor AUWSA te verlagen.
WOP Dodoma
De stad Dodoma is de afgelopen jaren snel gegroeid, doordat alle overheidsinstellingen onlangs naar deze hoofdstad zijn verhuisd. De watervoorziening in de regio kan deze snelle groei niet bijhouden, omdat er geen grote waterbronnen in de buurt van de stad zijn. Dit resulteert in een hoge mate van intermitterende watervoorziening in de stad, gemiddeld 3,4 uur per dag. Voor de komende jaren zijn grote infrastructuurinvesteringsprojecten gepland om de waterproductiecapaciteit in Dodoma aanzienlijk uit te breiden.
Binnen het WWX WOP tussen VEI en DUWASA ligt de nadruk op het verbeteren van de operationele en financiële prestaties en op het vergroten van de toegang tot en de betrouwbaarheid van de watervoorziening voor iedereen. Om deze resultaten te bereiken moet DUWASA zijn huidige uitdagingen overwinnen, waarvan de belangrijkste zijn: beperkte beschikbaarheid van water, hoge non-revenue water (NRW), onvoldoende asset management en een gebrek aan digitalisering van de utility processen. Bovendien beoogt het project nauwe samenwerking tijdens de uitvoering van de externe grotere waterinfrastructuurprojecten in Dodoma en zal het DUWASA helpen de kloof met de huidige situatie te overbruggen.
In Dodoma is prioriteit gegeven aan vier belangrijke werkgebieden: exploitatie en onderhoud van 1) distributie en 2) productiemiddelen, 3) commerciële activiteiten en 4) management en leiderschap.
Waterdistributie
DUWASA heeft behoefte aan een NRW-basisbeoordeling, die input zal leveren voor een te ontwikkelen NRW-reductiestrategie. Er zal een aantal proef-DMA's worden opgezet om bij te dragen tot de basisstudie. Het operationele personeel zal worden opgeleid en er zal (enige) apparatuur ter beschikking worden gesteld. Er zal een GIS worden opgezet (niet aanwezig bij de start van het project), samen met een ontwerp van een hydraulisch model. Dit zal DUWASA ondersteunen bij het beheer van en het toezicht op de lopende en toekomstige investeringsprojecten, die ook aspecten van NRW-reductie omvatten.
Waterproductie
Er zal worden gezorgd voor opleiding en software om het preventief onderhoud van de productiemiddelen te verbeteren. Ook zal een energie-audit worden ontwikkeld om na te gaan hoe de energiekosten kunnen worden verminderd. Het WOP zal zich richten op de verhoging van de beschikbaarheid van water op korte termijn (5 jaar), ter overbrugging van de kloof met de komende investeringsprojecten op langere termijn (zoals de Farkwa-dam en de aanvoer uit het Victoriameer).
Commerciële activiteiten
DUWASA moet een goed inzicht krijgen in de commerciële verliezen (NRW) en dienovereenkomstig activiteiten uitvoeren (op proefschaal). Ook zal een meterbeheerbeleid worden ontwikkeld.
Beheer en leiderschap
Vanaf het begin van het partnerschap wordt duidelijk gevraagd om leiderschap op het gebied van veranderingsmanagement. Op basis van het klimaatonderzoek en de persoonlijke beoordeling zal een aanpak worden ontwikkeld voor workshops, training en coaching.
WOP Mwanza
Mwanza, ook bekend als Rock City, ligt aan de zuidelijke oever van het Victoriameer. Het is de tweede stad van Tanzania in termen van bevolking, met meer dan een miljoen inwoners, en is daarmee een van de belangrijkste steden in het Victoriameer. De stad is sterk verweven met het meer, dat een belangrijke bron van voedsel (vis) is en als belangrijkste waterbron voor Mwanza fungeert.
Sinds 2018 werken VEI en MWAWASA samen in een WWX WOP, dat zich voornamelijk richt op zes thema's: capaciteitsontwikkeling, verhogen van de kostendekkingsgraad, verminderen van non-revenue water (NRW), verhogen van de kwaliteit van de klantenservice, implementeren van een pro-poor benadering en het creëren van een faciliterende omgeving voor het verbeteren van de operationele en financiële prestaties en het aantrekken van nieuwe investeringen. In de tweede fase van dit partnerschap (2022-2026) zal het WOP de verbeteringen op deze subthema's blijven versnellen, waarvan vier thema's hieronder worden belicht.
Productie vermogensbeheer
In fase 1 wordt asset management software geïntroduceerd in Mwanza, om een goede asset registratie en implementatie van een (preventief) onderhoudsschema mogelijk te maken. In fase 2 wordt het O&M personeel voorzien van training en begeleiding om het asset management denken te implementeren en werkprocessen te digitaliseren. De energiekosten zijn hoog voor MWAWASA en daarom zullen mogelijkheden worden geïdentificeerd om het energieverbruik te verminderen.
Vermindering van non-revenue water
Vermindering van non-revenue water blijft een van de grootste uitdagingen in Mwanza, vanwege de rotsachtige aard van de bodem en de aanzienlijke commerciële verliezen van niet-renderend water. De in fase 1 vastgestelde effectieve maatregelen ter vermindering van rioolwater zullen verder worden bestudeerd. Er zal een begin worden gemaakt met NRW-monitoring op zonaal niveau, wat meer inzicht geeft in bronnen en oplossingen voor NRW-reductie die in Mwanza kunnen worden toegepast.
Nieuwe aansluitingen voor klanten met een laag inkomen
Met MWAWASA zal een strategie voor de armen worden ontwikkeld die oplossingen biedt voor klanten die zich geen aansluitkosten kunnen veroorloven, en die door het nutsbedrijf op lange termijn duurzaam kan worden uitgevoerd. In fase 2 ligt de nadruk op de ontwikkeling en uitvoering van de nieuwe strategie binnen MWAWASA.
Beheer en leiderschap
In nauwe samenwerking tussen VEI en MWAWASA wordt een trainingsprogramma ontwikkeld en geïmplementeerd binnen het nutsbedrijf. Dit programma richt zich op (change management) leiderschapsontwikkeling.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Andries van Eckeveld, Project Manager Tanzania
andries.vaneckeveld@vei.nl
